Acne informatie

Acne is een aandoening van de talgklierfollikel. Ongeveer 70%-95% van alle pubers in de leeftijd van 15-18 jaar hebben acne laesies die met name in het gelaat en het bovenste deel van de romp voorkomen. (Hautartz: 2010: 61: 107-114). Na de tienerjaren neemt de aanwezigheid van acne sterk af naar ongeveer 5%. Bij vrouwen komt acne op volwassen leeftijd vaker voor dan bij mannen.

Acne is een aandoening van het haartalgkliercomplex. Talgklieren monden namelijk meestal uit in haarzakjes.
Het haartalgkliercomplex bestaat uit vier onderdelen: de talgklier, de talgafvoergang die loopt naar de haarafvoergang,  de haar en de haarafvoergang. Het aantal talfklierfollikels en de talgproductie zijn het grootst in het gelaat, op de rug en op de borst. De huid bevat op elke vierkante centimeter ongeveer vijftien talgklieren.

Talg

Door de talgklier wordt talg geproduceerd. Dit talg is een gele stroperige vloeistof, dat bestaat uit triglyceriden,
vrije vetzuren en bepaalde esters. Talg heeft een aantal belangrijke functies, namelijk: het voorkomen van vochtverlies uit de huid, het beschermen tegen bacterien en schimmels en het soepel houden van de huid. De hoeveelheid talg, die per talgklier wordt geproduceerd varieert per leeftijd en individu. Elke 3 uur wordt ongeveer 1mg talg per 10 cm2 huid gemaakt. Omgerekend betekent dit dat per per dag 8 mg talg per 10 cm2 huid per dag wordt vrijgemaakt. (Bolognia, Dermatology, 2nd edition).

Oorzaak acne

De precieze oorzaak van acne is nog niet geheel bekend. Duidelijk is wel dat acne ontstaat door een combinatie van factoren die onderling elkaar sterk kunnen beinvloeden.
De vier belangrijkste factoren zijn:
1. toegenomen talgproductie (bij mensen met acne zijn de talgklieren vergroot en produceren ze meer talg);
2. kolonisatie met Propionibacterium acnes (aanwezigheid van bacterien);
3. stoornissen in het keratinisatieproces (afschilvering van de huid);
4. het vrijkomen van stoffen die een ontsteking veroorzaken.

1. Toegenomen talgproductie
Meerdere factoren spelen bij het ontstaan van acne een rol. Androgenen (mannelijke hormonen die we allen hebben) zorgen er onder andere voor dat de talgklier groter wordt en meer talg gaat produceren. Het laatste onderzoek laat eigenlijk zien dat het gaat om een grotere gevoeligheid van de talgklieren voor androgenen bij mensen met acne en dat de androgenenspiegel op zichzelf niet hoger is ten opzichte van mensen die geen last hebben van acne.

2. Kolonisatie met Propionibacterium acnes
De micro-omgeving van de haarfollikel is ideaal voor de (over)groei van de bacterie Propionicaterium acnes en in mindere mate de Staphylococcus epidermis. Deze bacterien zijn bij iedereen aanwezig en maken onderdeel uit van de normale huidflora van het gelaat. Met name de Propionibacterium acnes speelt een belangrijke rol in het ontstaan van acne. Als deze bacterie de kans krijgt zich te vermenigvuldigen dan verergeren zij de acne. Dit komt doordat deze bacterie bepaalde vetstoffen afgeeft. Deze vetstoffen splitsen op hun beurt de triglyceriden in de talg waarbij er diverse vetzuren vrijkomen. Het zijn deze vrije vetzuren die de vorming van comedonen (mee-eters) beinvloeden. Daarnaast trekken deze vrije vetzuren een soort witte bloedcellen aan die betrokken zijn bij de aanmaak van papels (rood/roze bultje nog niet gevuld met pus) en pustels (ontstoken bultje gevuld met pus; te herkennen aan wit kopje).

3. Stoornissen in het keratinisatieproces (afschilfering van de huid)
Keratinisatie omvat het proces dat huidcellen vanuit de onderste laag in de opperhuid zich verplaatsen naar de bovenste huidlaag om uiteindelijk verhoornd af te schilferen. Dit proces is bij acne verstoord. De hoorncellen klonteren namelijk samen in plaats van af te schilferen. Dit leidt tot een micro-comedo. Een groepje van deze micro-comedonen vormt een grotere comedo (mee-eter). Waarom de hoorncellen bij acne klonteren is onbekend.

4. Het vrijkomen van stoffen die een ontsteking veroorzaken
Op de vrijgekomen vrije vetzuren komen witte bloedcellen af die signaal-eiwitten aanmaken. Deze signaal-eiwitten stimuleren de ontsteking door nog meer en andere ontstekingscellen te lokken. Hiermee komt het ontstekingsproces echt op gang.

Diverse factoren kunnen acne verergeren zoals hormonale processen, uitwendige mechanische en chemische factoren en erfelijke factoren. Ook kunnen geneesmiddelen tot acne leiden of deze verergeren. Bekend voorbeeld hiervan is het anti-psychoticum lithium. Ongeveer 10% van de patienten die dit medicijn gebruikt, ontwikkelt acne. Een ander ‘medicament’ dat acne kan veroorzaken is (hoge dosseringen van) het vitamine B supplement (met name vitamine B6 en B12).

Acne komt meestal voor in het gezicht, op de rug en op de borst. Op het behaarde hoofd, het voorhoofd, de neus en de kin (de T-zone) komen vrij veel extra actieve talgklieren voor. Vaak heeft acne verschillende verschijningsvormen. Naast mee-eters (open en gesloten commedonen), komen vaak ook rode bultjes (papels), puistjes (pustels), onderhuidse ontstekingen (noduli en cysten) voor. Dit in wisselende combinaties en in verschillende mate van ernst.

Verschillende vormen van acne

Er worden verschillende typen acne onderscheiden.

Acne vulgaris
Vulgaris is Latijn voor gewoon. Het is dan ook verreweg de meest voorkomende vorm van acne. Het kan alle typische kenmerken van acne vertonen, meestal in een vrij milde vorm. De locatie is op het gelaat en soms op de rug.

Acne conglobata
Bij acne conglobata staan zeer heftige ontstekingen van de talgklieren op de voorgrond. Dit leidt tot dikke rode en pijnlijke bobbels die meestal op de rug en de borst zijn gelokaliseerd.

Acne fulminans
Deze zeer heftige en gelukkig zeldzame vorm van acne begint heel plotseling. De afwijkingen van de huid lijken erg op die van de acne conglobata. Het verschil met conglobata is vooral dat deze client ook ziek is. Malaise, gewichtsverlies, gewrichts- en spierpijnen kunnen voorkomen.

Acne comedonica
Dit betreft een zeer milde variant van acne in het gelaat, waarbij comedonen op de voorgrond staan.

Acne excoriee (des jeunes filles)
Letterlijk wordt deze variant ‘krab-acne’  van de jonge meisjes genoemd. Sommige mensen met acne, veelal jonge vrouwen met geringe acne, kunnen zo geobsedeerd raken door de huidaandoening, dat iedere pukkel wordt opengekrabd of uitgeknepen. Hierdoor ontstaat een ontsteking die alleen maar erger wordt en littekenvorming kan geven.

Acne steroidalis
Acne steroidalis is een variant van acne die wordt veroorzaakt door het gebruik van anabole steroiden. Ook het slikken van steroiden om medische redenen kan tot acne leiden. Na het staken van de steroiden, zal de acne weer langzamerhand verdwijnen.

Acne mechanica
Mechanische factoren (als druk) kunnen acne verergeren. Bekend voorbeeld is acne die ontstaat ter plaatse waar een helm op het voorhoofd drukt. De gedachte is dat door lokale druk micro-comedonen ontstaan. Hierbij ontstaat een ontstekingsreactie en vervolgens acne. De enige oplossing is het vermijden van de lokale druk.

Pommade acne/cosmetica acne
Door het gebruik van cosmetica als foundation kunnen commedonen en vervolgens acne ontstaan. Dit kan gebeuren door afsluiting van de haarfollikel zelf of doordat het product het haarzakje irriteert.

Chlooracne
Dit ontstaat door blootstelling aan koolwaterstoffen die worden ingeademd of met de huid in contact komen of per ongeluk worden ingeslikt. Opvallend hierbij is het grote aantal niet inflammatoire commedonen op wangen, voor en achter de oren maar ook in de oksels en het zwembroekgebied.

Bron: Masterclass dermatologie U-consultancy

HUIDUITSLAG DOOR MONDMASKERS

WAT KUN JE ER ZELF AAN DOEN?

De medische term hiervoor is acne mechanica. Dit is een huidaandoening die wordt veroorzaakt door overbelasting en wrijving op de huid. Het dragen van gezichtsmaskers zorgt voor een toename van warmte, wrijving en afscherming. Samen met een vochtige omgeving door ademen, praten of zweten, is dit een recept voor puistjes. Het verergeren of ontstaan van acne komt ook door de verhoogde temperatuur die meer talgproductie veroorzaakt: de talgproductie stijgt met 10% voor elke stijging van 1° C. Bovendien kunnen de langdurige afdekking, warmte en zweet ervoor zorgen dat de huid droog, jeukend en ruw wordt.

Maar wat kan je eraan doen? Om deze aandoening onder controle te houden, zijn er verschillende dingen die verlichting kunnen geven.

Hierbij een aantal tips wat je hier thuis aan kunt doen:

1. Houdt de huid goed schoon en reinig met een milde cleanser. Reinigen voordat je het gezichtsmasker opzet voorkomt het insluiten van onzuiverheden.

2. Drink voldoende water om het vochtniveau op peil te houden en uitdroging tegen te gaan.

3. Gebruik producten die de vochtbalans herstellen, zoals hydraterende crèmes en serums met hyaluronzuur.

4. Vermijd producten met een hoog siliconengehalte. Siliconen sluiten de huid gedeeltelijk af en samen met een masker zorgen zij ervoor dat de huid niet optimaal kan ademen.

5. Vermijd het gebruik van foundation. Make-up onder het gezichtsmasker verstopt de poriën en kan de klachten erger maken.

6. Gebruik dagelijks regelmatig een schoon masker. Eenmalige gezichtsmaskers (het woord zegt het al), zijn echt voor eenmalig gebruik.

7. Goed reinigen en extra aandacht ‘s avonds betaalt zich de volgende morgen terug!

Uiteraard is een behandeling in de salon aan te raden om de huidaandoening nog beter en sneller onder controle te kunnen krijgen. Daarnaast kunnen in de salon de juiste producten passend bij jouw huidtype geadviseerd worden.